BIẾN CỐ TRUYỀN TIN:
“XÔN XAO MUÔN TINH TÚ,
NÁO ĐỘNG CẢ MUÔN TRỜI”
QUA NGHỆ THUẬT THÁNH TẠO HÌNH.
Mãi mãi sẽ là một biến cố trọng đại, mở đầu cho mầu nhiệm nhập thể, cứu thế và hạnh phúc vĩnh hằng của nhân loại: giờ phút truyền tin.
Tin mừng thánh Luca tóm tắt: Lc 1, 26-38
“Này Bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, thiên thần Gabriel được Chúa sai đến một thành xứ Galilêa, tên là Nadarét, đến với một trinh nữ đã đính hôn với một người tên là Giuse, thuộc chi họ Ðavít, trinh nữ ấy tên là Maria. Thiên thần vào nhà trinh nữ và chào rằng: “Kính chào Bà đầy ơn phước, Thiên Chúa ở cùng Bà, Bà được chúc phúc giữa các người phụ nữ”. Nghe lời đó, Bà bối rối và tự hỏi lời chào đó có ý nghĩa gì.
Thiên thần liền thưa: “Maria đừng sợ, vì đã được nghĩa với Chúa. Này Bà sẽ thụ thai, sinh một Con trai và đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao trọng và được gọi là Con Ðấng Tối Cao. Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngôi báu Ðavít tổ phụ Người. Người sẽ cai trị đời đời trong nhà Giacóp, và triều đại Người sẽ vô tận”.
Nhưng Maria thưa với thiên thần: “Việc đó xảy đến thế nào được, vì tôi không biết đến người nam?”
Thiên thần thưa: “Chúa Thánh Thần sẽ đến với Bà và uy quyền Ðấng Tối Cao sẽ bao trùm Bà. Vì thế Ðấng Bà sinh ra, sẽ là Ðấng Thánh và được gọi là Con Thiên Chúa. Và này, Isave chị họ Bà cũng đã thụ thai con trai trong lúc tuổi già và nay đã mang thai được sáu tháng, người mà thiên hạ họi là son sẻ; vì không có việc gì mà Chúa không làm được”.
Maria liền thưa: “Này tôi là tôi tớ Chúa, tôi xin vâng như lời Thiên thần truyền”. Và thiên thần cáo biệt Bà.
Trong SỨ ĐIỆP TÌNH THƯƠNG, linh mục thi sĩ Phanxicô Xaviê Nguyễn Xuân Văn đã chuyển thành thơ lục bát như sau:
Tháng ngày nước chảy mây trôi,
Nửa năm thấm thoát như hồi trống canh.
Ga-li nước biếc non xanh,
Thành Na-da-rét thơm danh một nhà.
Có Trinh Nữ đẹp như hoa,
Trắng ngà, trong ngọc nết na dịu dàng.
Maria mỹ danh Nàng,
Vốn dòng vương giả, thuộc hàng trâm anh.
Trăng tròn mười sáu xuân xanh,
Xinh tươi như sắc mây lành rạng đông.
Dung nhan rực rỡ vừng hồng,
Trăng in đáy nước, mây lồng bóng gương.
Vườn xuân khóa kín thiên hương,
Cõi trần không chút vấn vương bụi trần.
Trao tơ kết nghĩa Tấn, Tần,
Giuse chàng ấy thân gần đâu xa.
Tiếng người công chính thật thà,
Mặt đà đáng mặt con nhà vương tôn.
Đồng dòng dõi xứng tông môn,
Cùng Nàng đủ lễ đính hôn ước nguyền.
Người đành nên phận nên duyên,
Việc đời âu đã từ trên an bài.
Xuân sang nhằm tiết tháng hai,( âm lịch?)
Mặc hồng phơi sắc, mặc lài khoe hương.
Maria khép kín đài gương,
Thánh Kinh lần giở từng chương ghi lòng.
Phút đâu ánh sáng ngập phòng,
Ga-biên thoắt hiện giữa vòng hào quang.
Nghi dung thoát tục đường hoàng,
Nghiêng mình đến trước mặt Nàng cung tay,
Trang nghiêm chắp để ngang mày,
Lời chào như tiếng tơ bay khoan hòa:
”Mừng thay Chúa ở cùng Bà
Hồng ân hồng phúc hải hà đầy dư.”
Thoáng nghe như thực như hư,
Hoa dung biến sắc, tâm tư bàng hoàng.
Sứ Thần tiếp bảo dịu dàng:
“Maria” xin chớ hoang mang hãi hùng
Băng tâm đẹp ý Cửu Trùng,
Ngọc lành được chọn tiến cung Vua Trời.
Sẽ cho Quí Tử ra đời,
Phá vòng cương tỏa, cứu người muôn dân.
Giê-su! Tên đẹp vô ngần,
Xin Bà hãy nhớ đánh vần cho Con.
Danh Ngài thiên hạ suy tôn,
Gọi rằng Con Chúa càn khôn uy quyền.
Nối ngôi tổ phụ lưu truyền,
Vinh quang cai trị Ích-diên đời đời.”
Nữ Trinh bối rối lặng người,
Suy thầm ý nghĩa, từng lời từng câu.
Ngập ngừng thưa giọng lo âu:
”Làm sao có thể nhuốm màu trần duyên?
Làm sao vâng nhận lời truyền?
Thân nầy đã nguyện tinh tuyền giữ thân.”
Sứ Trời dẫn giải xa gần:
”Trái Thần bởi phép Thánh Thần tượng sinh.
Hoa trinh giữ vẹn hương trinh,
Vườn xuân nắng giãi thêm hình sắc xuân. .
Kìa Sa-ve đã lục tuần,
Mà còn nặng nợ hồng quần chưa thôi.
Cây khô nứt rễ đâm chồi,
Hoa tàn nở nhụy sinh sôi ai ngờ.
Gẫm suy mầu nhiệm Thiên cơ,
Quyền năng của Chúa vô bờ, vô biên.”
Tin lời Thiên sứ báo truyền,
Nữ Trinh khiêm tốn lặng yên nguyện cầu.
Sau cùng khẽ thốt nên câu:
“Nầy tôi tá Chúa cúi đầu xin vâng.”
Xin vâng cho nở Tin Mừng,
Cho nghe rung động chín tầng trời cao,
Cho Danh Thánh Chúa ngọt ngào,
Cho mưa ơn xuống dồi dào láng lai.
Cho lòng Mẹ được an bài,
Cho Con Thiên Chúa đầu thai làm người.
”Xin vâng” là Mẹ nhận lời,
Cho đất lặng gió, cho trời tan mây.
Đất trời kết hợp từ đây,
Đất dâng của lễ, Trời xây bàn thờ.
”Xin vâng” thỏa ý mong chờ.
Sứ Thần như vệt khói mờ biến đi.
Nữ Trinh tay chắp gối quỳ,
Ơn cao phước cả thầm ghi vào lòng.
KÍNH MÀU (VITRAIL) NHÀ THỜ CHÍNH TÒA LAON.
ĐÁ CHẠM. NHÀ THỜ CHÍNH TÒA REIMS, PHÁP.
Với Tin mừng thánh Luca, qua 20 thế kỷ, bao thế hệ con người đã miệt mài nghĩ suy về Mầu nhiệm nhập thể của vị Thiên Chúa Cứu đời cũng như chiêm niệm giây phút làm người của Ngôi Lời trong cung lòng trinh nữ Maria.
Không có biến cố đó, không có lời XIN VÂNG với tự do, trách nhiệm và toàn hiến của một đại diện nhân loại là Mẹ Maria, lịch sử nhân loại sẽ đi về đâu?
Năm nay, linh mục Antôn muốn tìm hiểu về khía cạnh nghệ thuật đồ họa quang cảnh huyền nhiệm nầy.
Theo Etienne Choppy trong tác phẩm L’Annonciation, nhà xuất bản AGEP, Marseiille, 1991, tr. 9, tìm đọc trên trang mạng Internet, thì đề tài truyền tin, chỉ dành riêng cho nghệ thuật kitô giáo bên đông ( nghệ thuật byzantin) hoặc bên tây (nghệ thuật Rôma), đã có từ xa xưa, rất đa dạng. Người ta nói đến các tranh khảm (mosaique) thời Ravenne và tại các hầm mộ Priscilla và các thánh Phêrô và Marcellino ở Rôma vào thế kỷ thứ 4. Ngoài ra còn có các bức chạm nổi (bas-reliefs) điêu khắc v.v.
Qua thời trung cổ, các tác phẩm truyền tin của Giotto di Bondone (1267-1337), Simone Martini (1284-1344). Domenico Veneziano ( khoảng 1400-1461) Filippo Lippi (1406-1469) (Piero della Francesca ( 1412 hoặc 1420-1492), Leonardo di Vinci (1452-1519) tiếp tục truyền thống hình tượng Truyền tin từ thời Fra Angelico ( Guido di Pietro ) (1395- 1455).
HỌA SĨ GIOTTO THẾ KỶ 13.
HỌA SĨ SIMONE MARTINI THẾ KỶ 14.
HỌA SĨ FRA ANGELICO thế kỷ 14.
HỌA SĨ LEONARDO DI VINCI THẾ KỶ 16.
Bốn giai đoạn được nhấn mạnh khi Đức Maria gặp gở sứ thần Gabriel là Conturbatio (bối rối), Cogitatio (nghĩ suy), interrogatio ( đặt câu hỏi), humiliatio (tùng phục, soumission).
Biến cố truyền tin còn được khắc trên đá, gổ, đồng và được khảm với bao sắc màu trên các nhà thờ chính tòa.
HỌA SĨ GUIDO RENI, BẢO TÀNG LOUVRE.
HỌA SĨ POUSSIN.
HỌA SĨ MARC CHAGALL.
Qua thời Phục hưng, cho đến thời cận đại và hiện đại, các nghệ sĩ tìm nơi đây nguồn cảm hứng vô tận mà vào thời đại Internet, chỉ vài cú nhấp chuột cả một kho tàng hội họa, điêu khắc … liên quan đến đề tài Truyền Tin hiện ra cùng với bao bài viết khiến chúng ta choáng ngợp.
Không chỉ Âu Châu mà tất cả các dân tộc cùng chung lời ca tụng: đấng có phúc hơn mọi phụ nữ.
ICONE CHÍNH THỐNG GIÁO.
PHI CHÂU.
SỨ THẦN VÀ TRINH NỮ. HỌA SĨ NGUYỄN PHƯỚC 1990.
TRUYỀN TIN. HỌA SĨ NGUYỄN PHƯỚC 1990.
NHÀ TRUYỀN THỐNG TỒNG GIÁO PHẬN SÀI GÒN.
TRUYỀN TIN. SƠN MÀI. HỌA SĨ NGUYỄN PHƯỚC 1990.
Linh mục Antôn xin ghi lại một số tác phẩm để độc giả ngẫm suy và cùng thiên sứ Gabriel và bao thế hệ con người qua các thế kỷ, bằng nhiều ngôn ngữ tiếp tục ca tụng: Người diễm phúc, Thiên Chúa ở cùng: Mẹ Maria yêu dấu.
Các hoạ sĩ công giáo Việt Nam, các vị còn chần chờ gì nữa mà không cầm cây bút muôn màu để diển tả giây phút linh thiêng mà thi sĩ Hàn Mặc Tử đã cảm nghiệm:
Hỡi sứ thần Thiên Chúa Gabriel
Khi người xuống truyền tin cho Thánh nữ
Người có nghe xôn xao muôn tinh tú
Người có nghe náo động cả muôn trời
Người có nghe thơ mầu nhiệm ra đời.
Để ca tụng bằng hoa hương sáng láng
Bằng tràng hạt, bằng sao mai chiếu rạng
Một đêm xuân là rất đỗi anh linh.
.
AN NGÃI NGÀY 24 THÁNG 03 NĂM 2015.
Bình luận về bài viết này